Διαμορφώνεται η επόμενη μέρα για την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας

Υπό την εποπτεία των δανειστών και μέσω της εταιρίας τεχνικών και οικονομικών συμβούλων εκπονείται το νέο οργανόγραμμα της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ).

Το Σχέδιο νόμου το οποίο θα περιλαμβάνει την αναδιάρθρωση και την ανασυγκρότηση της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ), η οποία να σημειωθεί από τα τέλη του 2015 αποτελεί μνημονιακή υποχρέωση και συνδέεται με την εποπτεία των 14 περιφερειακών αεροδρομίων που έχουν παραχωρηθεί πλέον στην ανάδοχο κοινοπραξία Fraport - Slentel και βρίσκονται στο στάδιο υλοποίησης της σύμβασης παραχώρησης, εκπονεί το υπουργείο Υποδομών υπό την καθοδήγηση και ουσιαστική επίβλεψη, των δανειστών.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ομάδα εργασίας του υπουργείου εκπονεί το νέο οργανόγραμμα της ΥΠΑ, σε συνεργασία με την τεχνική σύμβουλο εταιρία PWC, η οποία είχε προσληφθεί το 2014 για να υποβοηθήσει το σχέδιο μετεξέλιξης της υπηρεσίας. Εκτιμάται, ότι μέσα στον επόμενο μήνα θα ολοκληρωθεί και θα εγκριθεί από τους δανειστές, τόσο το νέο οργανόγραμμα όσο και το σχέδιο νόμου που θα τροποποιήσει τον «νόμο Ρέππα» και τον «νόμο Χατζηδάκη» για την ΥΠΑ και θα φέρει στη Βουλή ο υπουργός Υποδομών, κ.Χρήστος Σπίρτζης.

Σύμφωνα με αξιόπιστες υπηρεσιακές και κυβερνητικές πηγές που γνωρίζουν και χειρίζονται την υπόθεση, οι δανειστές ζητούν να εξασφαλιστεί ότι η ΥΠΑ θα είναι έτοιμη να αναλάβει καθήκοντα οικονομικού ρυθμιστή έως την ανάληψη των 14 αεροδρομίων από την κοινοπραξία Fraport - Slentel, η οποία ως γνωστό είναι ο πλειοδότης του σχετικού διαγωνισμού του Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) και πρόσφατα υπέγραψε την σχετική σύμβαση παραχώρησης.

Μάλιστα, στην κατεύθυνση αυτή η Κομισιόν έχει προτείνει την αποστολή ειδικών συμβούλων από άλλα κράτη - μέλη μέσω της νέας υπηρεσίας υποστήριξης διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, η οποία λειτουργεί υπό τον αντιπρόεδρο της Επιτροπής, κ.Βάλντις Ντομπρόφσκις, προκειμένου να παρασχεθεί στο υπουργείο τεχνογνωσία από το εξωτερικό.

Σύμφωνα με πηγές της αεροπορικής αγοράς, αποτελεί επιτακτική ανάγκη να συγκροτηθεί ρυθμιστική αρχή πριν από την ανάληψη των αεροδρομίων από την ελληνογερμανική κοινοπραξία, προκειμένου να διασφαλιστεί τόσο η ομαλή μετάβαση στο νέο καθεστώς όσο και η εύρυθμη εφαρμογή της σύμβασης παραχώρησης.

Απόψεις για την νέα δομή της ΥΠΑ

Κύκλοι του υπουργείου Υποδομών ανοίγοντας τα χαρτιά τους, φανερώνοντας έτσι τις προθέσεις του υπουργείου στο θέμα αυτό ανάφεραν ότι ο «νόμος Ρέππα», με τον οποίο θεσπίστηκε η Γενική Διεύθυνση Φορέα Παρόχου Υπηρεσιών Αεροναυτιλίας της ΥΠΑ στο πλαίσιο της αξιοποίησης των περιφερειακών αεροδρομίων, δημιούργησε μία τεράστια δομή (18 διευθύνσεις με 125 τμήματα).

Έτσι, όπως αναφέρουν, το αποτέλεσμα είναι να έχει συγκροτηθεί ένα δαιδαλώδες σχήμα που δεν μπορεί κρίνεται αναγκαίο προκειμένου να λειτουργήσει, καθώς είναι υποστελεχωμένο και συνδυάζει αντικείμενα που έρχονται σε σύγκρουση μεταξύ τους.

Πηγές της ΥΠΑ που βρίσκονται κοντά στην διοίκηση αναφέρουν, ότι οι προτάσεις της επιτροπής σύνταξης του νέου οργανισμού της ΥΠΑ, κινούνται στην κατεύθυνση της μείωσης του αριθμού και της συγχώνευσης διευθύνσεων και τμημάτων και του διαχωρισμού μεταξύ του κανονιστικού και του ρυθμιστικού μηχανισμού της υπηρεσίας. Μάλιστα, η PWC, η συνεργασία με την οποία είχε «παγώσει» μετά τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου 2015, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, έχει αναλάβει το οικονομοτεχνικό σκέλος της αναδιάρθρωσης.

Αξίζει να επισημανθεί ότι ο αρμόδιος υπουργός για το θέμα των οργανικών θέσεων του υπό σύνταξη νέου οργανισμού, οι οποίες κατά γενική ομολογία θα είναι σημαντικά μειωμένες και με βάση τους υπηρετούντες σήμερα στα προς παραχώρηση αεροδρόμια, αλλά και στην ΥΠΑ γενικότερα, υπόσχεται ότι δεν θα αλλάξει το εργασιακό καθεστώς σε κανέναν εργαζόμενο, υπονοώντας ότι δεν θα γίνει καμία μετακίνηση ή απόλυση. Όλες όμως αυτές οι υποσχέσεις είναι θέμα χρόνου να δούμε αν και σε ποιο βαθμό θα υλοποιηθούν, εκτιμώντας ότι ο νέος οργανισμός που θα πάρει τον δρόμο για την Βουλή, θα πρέπει προηγουμένως να εγκριθεί από τους θεσμούς.

Ωστόσο, φαίνεται να έχει μεσολαβήσει μία σημαντική αλλαγή, η οποία συνδέεται και με τις σχέσεις του υπουργείου με τους δανειστές. Σύμφωνα με καλά ενημερωμένες πηγές, το 2014 η Τρόικα είχε θέσει θέμα ασφαλείας και αποδοτικότητας της ΥΠΑ και - μάλλον άκομψα- άσκησε πιέσεις προκειμένου να προσληφθεί σύμβουλος από την διεθνή αγορά, ο οποίος στο μεταξύ, θα βοηθούσε και στην διαμόρφωση της οικονομικής ρύθμισης .

Το υπουργείο Υποδομών απέρριψε τις συγκεκριμένες αιτιάσεις , καθώς θα ήταν αδιανόητο για μία τουριστική χώρα να παραδεχθεί προβλήματα ασφαλείας και αποδοτικότητας στην ΥΠΑ, και δέχθηκε μόνο να προσλάβει έναν σύμβουλο από την αγορά για την υποστήριξη της ΥΠΑ στην δημιουργία μίας αρμόδιας σχετικής διεύθυνσης η οποία θα ασχολούνταν με την ρύθμιση της σύμβασης παραχώρησης. Και αυτό διότι οι εκθέσεις τόσο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Ασφάλειας Αεροπορίας (EASA) όσο και του Eurocontrol επιβεβαίωναν τις απόψεις του υπουργείου Υποδομών.

Παράλληλα, υπήρξε κάθετη άρνηση του υπουργείου να δεχθεί αναδιάρθρωση της Υπηρεσίας και, μάλιστα, υπήρξε συνεννόηση για συνεργασία με το Eurocontrol, κάτι που είχε τελικά ως αποτέλεσμα την υπαναχώρηση των δανειστών. Έτσι, αποτελεί ερωτηματικό το πως από την δημιουργία μίας διεύθυνσης για την οικονομική ρύθμιση της σύμβασης παραχώρησης φτάνουμε σήμερα σε ριζική αναδιάρθρωση της ΥΠΑ, η οποία μάλιστα κατέστη μνημονική υποχρέωση, κάτι που αποτελεί μυστήριο, καθώς ουδέποτε το ζήτημα είχε τεθεί στη μνημονιακή περίμετρο ούτε αποτελούσε υποχρέωση της πολιτείας προς τους δανειστές.

Δημιουργία εταιρίας των αεροδρομίων που θα παραμείνουν στο δημόσιο.

Στο μεταξύ, καθυστερήσεις παρατηρούνται στην υπόθεση των υπόλοιπων  περιφερειακών αεροδρομίων, που θα παραμείνουν στο ελληνικό δημόσιο και δεν θα ιδιωτικοποιηθούν.

Σύμφωνα με τον «νόμο Χατζηδάκη», τα συγκεκριμένα αεροδρόμια θα μεταβιβαστούν σε νέα δημόσια εταιρία με το όνομα «Ανώνυμη Εταιρία Διαχείρισης Περιφερειακών Αεροδρομίων» (ΑΕΔΙΠα), η χρηματοδότηση της οποίας θα γίνεται από τα επιβαλλόμενα τέλη και τις εμπορικές εκμεταλλεύσεις στα αεροδρόμια ευθύνης της, από μέρος των εσόδων που θα καταβάλλουν στο δημόσια τα αποκρατικοποιημένα αεροδρόμια ή από τέλη των αναχωρούντων από αυτά επιβατών.

Το ποσό, σύμφωνα με τον νόμο, θα καθοριστεί με Κοινή Υπουργική Απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Υποδομών και, μάλιστα, θα χρηματοδοτεί και τις υπηρεσίες Γενικού Οικονομικού Συμφέροντος (ΥΓΟΣ), δηλαδή τις «άγονες» αεροπορικές γραμμές.

Στελέχη της αεροπορικής αγοράς, αναφερόμενοι στο θέμα εξέφρασαν την άποψη ότι πρέπει άμεσα να προχωρήσει, προκειμένου να διασφαλιστεί τόσο η ομαλή μετάβαση στην επόμενη μέρα των εγχώριων αερομεταφορών όσο και η δέσμευση των πόρων που θα ανακυκλώνονται μέσα στο αεροπορικό σύστημα της χώρας.

Και αυτό διότι σήμερα, τα μισά χρήματα από αυτά που καταβάλλονται από τα διερχόμενα αεροσκάφη κι επιστρέφονται στην Ελλάδα μέσω του Eurocontrol, διοχετεύονται στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους (ΓΛΚ) για τις ανάγκες εξυπηρέτησης της σύμβασης swap επιτοκίου με τη Morgan Stanley του 2001, στο πλαίσιο τιτλοποίησης των εσόδων του Eurocontrol, μέσω της εταιρείας ειδικού σκοπού με έδρα το Λουξεμβούργο Aeolos SA, η οποία εξέδωσε ανώνυμους τίτλους, ύψους 355 εκατ. ευρώ, που λήγουν στις 31 Μαρτίου 2019.

Παράλληλα, και τα υπόλοιπα έσοδα του αεροπορικού συστήματος της χώρας κατευθύνονται στο υπουργείο Οικονομικών, με αποτέλεσμα εάν σήμερα δεν τεθούν οι βάσεις για την βιώσιμη χρηματοδότηση των κρατικών αεροδρομίων, η ΑΕΔΙΠα να βρεθεί στον αέρα, καθώς δεν θα έχει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση.

Σημειωτέον ότι ο σχεδιασμός της πολιτείας προβλέπει ότι τα χρήματα που θα λάμβανε το δημόσιο από την καταβολή μέρους των προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων έσοδα της κοινοπραξία Fraport -Slentel, θα διοχετεύονταν στα μικρά αεροδρόμια και στις «άγονες γραμμές». Το ίδιο ισχύει και για το μερίδιο που αναλογεί στο κράτος από το νέο «Σπατόσημο» που θα θεσπιστεί με την ανάληψη των περιφερειακών αεροδρομίων από τους ιδιώτες.