Ο κρατισμός βλάπτει σοβαρά τη δημόσια υγεία

Εγραφα το 2013 στην «Καθημερινή» με τον καθ. Χρήστο Λιονή ότι: «Το υπάρχον δημόσιο σύστημα υγείας δεν εξασφαλίζει ισότητα πρόσβασης σε ποιοτική υγειονομική φροντίδα, ενώ ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού πληθυσμού παραμένει χωρίς ουσιαστική πρόσβαση στις υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας (ΠΦΥ), χωρίς ολοκληρωμένη φροντίδα και προσωπικό γιατρό.
Η ΠΦΥ παραμένει αποσπασματική, εστιάζοντας κυρίως στη συνταγογράφηση και στο γιατρό που διαχειρίζεται επιλεγμένα θέματα περίθαλψης στο ιατρείο. Η έλλειψη ανταγωνισμού μεταξύ είτε κρατικών υγειονομικών δομών, είτε δημόσιων και ιδιωτικών υγειονομικών δομών, είναι κυρίαρχο σύμπτωμα του ΕΣΥ».

Δύο χρόνια μετά και με το φοβερό επιχείρημα της ανθρωπιστικής κρίσης, το ελληνικό κράτος συνεχίζει να αλληθωρίζει προς τον εαυτό του. Η επικαλούμενη υγειονομική μεταρρύθμιση μάλλον πρόκειται για selfie! Το χρεοκοπημένο ελληνικό κράτος ενισχύει τη δύναμή του αγνοώντας την υπάρχουσα δυναμική: μια χώρα με πολλούς ιδιώτες ιατρούς που μπορούν κάλλιστα να καλύψουν τις ανάγκες του πληθυσμού (τουλάχιστον σε πόλεις) και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (τουλάχιστον) που ενισχύει οικονομικά και καλύπτει υγειονομικές ανάγκες, αλλά κύρια σε επίπεδο Περιφερειών και Δήμων. Το πρόβλημα είναι ότι η κυβέρνηση συνεχίζει να κοιτάει τη συντήρηση ενός χρεοκοπημένου μοντέλου διαχείρισης της υγείας των Ελλήνων πολιτών.

Στα μοντέρνα συστήματα υγείας ο ρόλος του πολίτη-ασθενή αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη σημασία. Το σημερινό πρόβλημα του κάθε συστήματος υγειονομικής περίθαλψης και κάθε συντελεστή (χρήστη, παρόχου ή πληρωτή) είναι να καλύψει τον «τριπλό στόχο» (χαμηλότερο κόστος, βελτίωση της εμπειρίας των ασθενών και τη βελτίωση της έκβασης των αποτελεσμάτων). Σήμερα, η πλειονότητα των αποφάσεων που επηρεάζουν περισσότερο την έκβαση γίνονται από τους ασθενείς και τις οικογένειές τους – όχι από τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης. Έτσι, η δέσμευση του ασθενή θα είναι το «πιο πετυχημένο φάρμακο του αιώνα».

Το (μυστικό ακόμα) σχέδιο της κυβέρνησης για την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και η δημιουργία κρατικών Μονάδων Υγείας Γειτονιάς ή Τοπικών Μονάδων Υγείας (ΤΟ.Μ.Υ.) σε αστικές περιοχές με τη χρήση και διασύνδεση των (δυστυχώς) παράνομων δημοτικών και κοινωνικών ιατρείων δεν αποτελεί ρεαλιστική λύση! Δεν μπορεί να καλύψει τον «τριπλό στόχο» και δεν θα μπορέσει να δημιουργήσει αυτό που η ελληνική κοινωνία έχει διαχρονικά και σήμερα ανάγκη: τη δημιουργία δικτύων (με τη συμμετοχή και των ιδιωτών και ΜΚΟ) υπεύθυνων, ασφαλών και πιστοποιημένων ποιοτικά υπηρεσιών υγείας που εξασφαλίζει ότι οι πολίτες (υγιείς κι ασθενείς) λαμβάνουν τη σωστή υγειονομική φροντίδα, τη σωστή στιγμή, με τη σωστή ομάδα και στο σωστό μέρος. Μπορεί όμως να διατηρήσει και να αυξήσει τους κρατικούς παρόχους υπηρεσιών υγείας!

Αντίθετα μονόδρομο αποτελεί η μεταφορά αρμοδιοτήτων σε Περιφέρειες και Δήμους, όπως γίνεται σε κάθε ευρωπαϊκό κράτος (με εξαίρεση κράτη με αυξημένη φορολογία ή ασφαλιστικές εισφορές, όπου οι πολίτες πληρώνουν και δεν χρωστούν τους φόρους ή τις εισφορές) και η νομιμοποίηση των δημοτικών ιατρείων, δηλαδή η εκχώρηση στους δήμους του δικαιώματος παροχής υπηρεσιών υγείας, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή αρχή της επικουρικότητας.

Η επένδυση στην προπτυχιακή και συνεχή εκπαίδευση και ανάπτυξη των επαγγελματιών υγείας θα πρέπει να είναι ιδιαίτερη φροντίδα του νέου συστήματος ΠΦΥ. Αντί του συστεμοκεντρικού ορισμού Μονάδων Υγείας Γειτονιάς, ας εγκριθεί επιτέλους η καθιέρωση ασφάλισης για χρόνια νοσήματα, ψυχικές διαταραχές κι αποθεραπεία (κατ’ οίκον νοσηλεία και μακροχρόνια φροντίδα). Η ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου και διά βίου ηλεκτρονικού ιατρικού φακέλου σχεδιασμένου για εφαρμογή μέσω Διαδικτύου, καθώς και χρεωστικής ηλεκτρονικής κάρτας υγείας, αποτελεί προϋπόθεση για τη νέα ΠΦΥ ως ένα επιπρόσθετο μέσο εξυπηρέτησης των πολιτών αλλά και της διαφάνειας στις σχέσεις με τους επαγγελματίες υγείας.

Οι λύσεις είναι γνωστές και οι όποιες ιδεοληπτικές προσεγγίσεις «δωρεάν υγείας για όλους» επίσης. «Ο χρόνος τελειώνει»!

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΛΑΝΤΖΑΚΗΣ

Athens Voice