Τσίπρας εναντίον Τσίπρα

Το 70% των πολιτών, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, εμπιστεύεται και επικροτεί τον Έλληνα πρωθυπουργό. Τρομακτικό ποσοστό, αν κανείς συνυπολογίσει λάθη και αστοχίες σ' αυτήν τη σύντομη κυβερνητική διαδρομή. 

Ο κ. Τσίπρας κυριαρχεί στην πολιτική σκηνή. Πλεονεκτεί έναντι όλων. Είναι το ισχυρό χαρτί. Αυτές τις ημέρες στο Μέγαρο Μαξίμου μετά από εξαντλητικές συνομιλίες με ηγέτες ξένων κρατών, την ώρα που αποτιμούν διλήμματα, εκβιασμούς και επιπτώσεις, δεν είναι δύσκολο να φανταστούμε ότι εκτυλίσσεται ένα πολιτικό και ιδεολογικό ψυχόδραμα. Γιατί ο σημερινός γρίφος λύνεται μόνο μέσα από μια σκληρή και μέχρι τέλους μονομαχία. Του Έλληνα πρωθυπουργού με τον ηγέτη της αριστεράς.

Τον έναν μονομάχο τον περιέγραψε με τον πιο σαφή τρόπο ο κ. Λαφαζάνης στο συνέδριο του Economist. Συμφωνία, είπε, με τους δανειστές η οποία δεν είναι συμβατή με το πρόγραμμα μας ισοδυναμεί με ταφόπλακα δεκαετιών για την ίδια την Αριστερά. Ο άλλος πάλι περιγράφεται μέσα από ένα ερώτημα της κ. Ντόρας Μπακογιάννη. «Μπορεί σήμερα ένας σαραντάχρονος πολιτικός να υπογράψει την έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη; Να κουβαλήσει μια τόσο βαριά ιστορική ευθύνη;».

Για τον κ. Λαφαζάνη ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να έχει δίλημμα. Βρίσκεται στην εξουσία με εντολή και στρατηγικό προορισμό να συντρίψει τη γερμανική συνταγή λιτότητας και να αλλάξει την Ευρώπη. Ο πρωθυπουργός ωστόσο με… εκείνους διαπραγματεύεται. Ο ηγέτης του κινήματος των πιο σκληρών «αντιμερκελιστών» βρίσκεται σε καθημερινή επικοινωνία με τη Γερμανίδα καγκελάριο και μάλιστα στηρίζει τις περισσότερες ελπίδες του για μια λυτρωτική συμφωνία. Μοιάζει αστείο αλλά πιο εύκολη πλέον μπορεί να είναι μια συζήτηση με την… προτεστάντισσα παρά με τον κ. Λαφαζάνη ή τη Ζωή Κωνσταντοπούλου.

Τις επόμενες ημέρες πιθανότατα θα φτάσουμε σ' ένα πλαίσιο συμφωνίας. Από τα «ατού» της ελληνικής πλευράς είναι ένα γενναίο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων. Την ώρα που σχεδόν το ομολογούσε ο κ. Σταθάκης από το συνέδριο του Εconomist ο κ. Λαφαζάνης προειδοποιούσε ότι δεν είναι ανεκτή εκποίηση της δημόσιας περιουσίας. Λίγα 24ωρα μάλιστα πριν, ο κ. Μανώλης Γλέζος καλούσε τον ελληνικό λαό να «πάρει στα χέρια του τα μέσα παραγωγής». Σε μια χώρα με 27% ανεργία και ακόμη μεγαλύτερη απόγνωση ο «κρατικός σοσιαλισμός» θα μπορούσε να αποκτήσει όλα τα χαρακτηριστικά μιας ακόμη αριστερής βεβαιότητας.

Η δημιουργική ασάφεια χωράει και τις δύο εκδοχές. Αν ωστόσο (και είθε) φτάσουμε σε συμφωνία, ακολουθεί η ψήφος στη Βουλή. Εδώ τελειώνει η ασάφεια, αρχίζει το ιδεολογικό ψυχόδραμα. Το ακόμη χειρότερο είναι ότι μετά την ψήφιση πρέπει να εφαρμοστεί. «Να μεταρρυθμιστούμε γιατί αλλιώς βουλιάζουμε» που λέει και ο κ. Βαρουφάκης. Μέχρι σήμερα η μόνη μεταρρύθμιση από την ελληνική κυβέρνηση είναι η αντιμεταρρύθμιση του κ. Μπαλτά.

Διάβαζα μια έρευνα του ΟΟΣΑ ότι επαγγέλματα κυρίαρχα πριν δέκα χρόνια, σήμερα έχουν εξαφανιστεί. Η τεχνολογική έκρηξη τα πέταξε στις αποθήκες του καπιταλισμού και μαζί μ' αυτά εκατοντάδες χιλιάδες δυστυχισμένες οικογένειες, που τρομάζουν με τις ταχύτητες της εποχής. Μέσα εδώ μπορεί να δει κανείς και τις ιδεοληψίες του κ. Μπαλτά για το ελληνικό πανεπιστήμιο ή γιατί η σύνδεση της παραγωγής με τη γνώση δαιμονοποίείται. Η αναπόληση του «δημοκρατικού πανεπιστημίου» στα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης (με κυρίαρχη την Αριστερά) σε σύγκριση με την ανάγκη ή γνώση να μπει στο ριγκ της εξωστρέφειας, της ανταγωνιστικότητας, να είναι κομμάτι ενός νέου παραγωγικού μοντέλου είναι το θέμα μας. Η μονομαχία μας εν τέλει. Και θα εξελίσσεται με τους ίδιους όρους στην αγορά εργασίας, την ασφαλιστική μεταρρύθμιση, την υγεία, τα κλειστά επαγγέλματα, όλες τις ελληνικές μεταπολιτευτικές παθογένειες που υπερασπιζόταν προεκλογικά η κυβέρνηση.

Η Αριστερά έρχεται από πολύ μακριά, είδε ιδεολογήματά της να καταρρέουν (χωρίς καν να βγάλει συμπεράσματα) και έχει μείνει πολύ μακριά. Με αλλά λόγια, αυτό που έφερε τον ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία: «θα αλλάξω την Ευρώπη» είναι και η παγίδα  μας. Αντί να γίνουμε μέρος της λύσης και της σωτηρίας, να μετατραπούμε σε πρόβλημα των ευρωπαϊκών εξελίξεων.

Αυτό νομίζω είναι το μεγάλο δίλημμα για τον κ. Τσίπρα τώρα που πλέον προσγειώνεται στη σκληρή πραγματικότητα της διαπραγμάτευσης και αφήνει πίσω του τα προεκλογικά οράματα. Κυρίαρχος πολιτικά, χωρίς ουσιαστικά αντίπαλο, κρατά κάτω από την ίδια μασχάλη δυο υπερμεγέθη καρπούζια. Τη διάσωση της χώρας και τις φαντασιώσεις μιας αριστερής μειοψηφίας του 4%, που η αγανάκτηση τη μετέτρεψε σε κυβερνώσα πραγματικότητα. Δεν μπορεί να κρατήσει και τα δύο, το ένα θα γίνει κομμάτια…

Άρης Τόλιος

Protagon