Η Δευτέρα της ΕΡΤ

Μέχρι και στην Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ (που πάσχιζε να διαμορφώσει «γραμμή» για τα μείζονα της διαπραγμάτευσης της Ελλάδας με την Τρόικα/Θεσμούς) κατάφερε να προκαλέσει αναταραχή η υπόθεση της επανεργοποίησης της ΕΡΤ . Που σέρνεται μετά τις εκλογές του Ιανουαρίου, κι ας έχει προσλάβει εμβληματικό χαρακτήρα για την κυβέρνηση.

Θυμίζουμε: ο ΑΛΕΞΗΣ ΤΣΙΠΡΑΣ , καταγράφοντας την καθυστέρηση, ζήτησε απ' όλους «να αναλάβουν τις ευθύνες τους». Ο πρόεδρος της ΠΟΣΠΕΡΤ («το φάντασμα του παρελθόντος» σύμφωνα με κεντρικοεπιτροπάριο) Παναγιώτης Καλφαγιάννης επετέθη εγκαλώντας την κυβέρνηση ότι «έβαλε τους εργαζόμενους στην άκρη». Η έγκριση του στασιαζόμενου δίδυμου Τσακνή-Ταγματάρχη (ιδίως του δεύτερου) στην ηγεσία της ΕΡΤ από την Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας, που βέβαια συμβουλευτικό ρόλο έχει απέναντι στον υπουργό Επικρατείας Νίκο Παππά, πήρε μιαν ακόμη αναβολή για τη Δευτέρα 25/5, με την ευγενή φροντίδα της Ζωής Κωνσταντοπούλου. «Θα έχει σόου", είναι η εκτίμηση πολλών του χώρου.

Το πικρό ζήτημα της ΕΡΤ προσέγγισε -με μια πολύ ενδιαφέρουσα ανατομία- διοργάνωση της ΔΙΜΕΕ (που ασχολείται με τα ΜΜΕ) και της Νομικής Βιβλιοθήκης, διοργάνωση που μόνο νομική/τεχνική δεν υπήρξε. Διασταύρωσαν απόψεις ο Νίκος Αλιβιζάτος, ο οποίος από την εποχή της αρχικής απόπειρας να στηθεί νομικό πλαίσιο για την Τηλεόραση και μέχρι τον νόμο Μόσιαλου έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στα θεσμικά του χώρου, με τον Θόδωρο Φορτσάκη, που Πρύτανης του Καποδιστριακού σε ταραχώδη εποχή και βουλευτής Επικρατείας της Ν.Δ., είχε την εμπειρία του Εποπτικού Συμβουλίου της ΝΕΡΙΤ στην πιο συγκρουσιακή της φάση (με κορύφωση την παραίτηση Μακρυδημήτρη-Μορώνη λόγω τηλεφωνήματος από το Μαξίμου...).

Προσεγγίζοντας το θέμα «ΕΡΤ ή ΝΕΡΙΤ: σε αναζήτηση της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης», ο κεντρικός εισηγητής της συζήτησης, Ακρίτας Καϊδατζής, έδωσε από την αρχή τον τόνο όσον αφορά την πολυθρύλητη ανεξαρτησία της ΕΡΤ, συν τη μετάβαση από κρατική σε δημόσια ραδιοτηλεόραση: «Γιατί θα αποτύχει (και) ο νέος νόμος για τη δημόσια ραδιοτηλεόραση;».

Η εισήγηση -και η αντιπαράθεση απόψεων, και η συζήτηση που επακολούθησε, με τεχνικότερη συνεισφορά του Αλ. Οικονόμου, ειδικού επιστήμονα του ΕΣΡ και πολιτικοεπιστημονική/κοινωνιολογική της Κατερίνας Σαρικάκη, απο την Βιέννη-ξεφύλλισε τις διαδοχικές διατάξεις του νόμου, για την ΕΡΤ/ΔΤ-ΝΕΡΙΤ/ΕΡΤ (τώρα του 2015, πρωτύτερα του 2013, ήδη του 1987). Κυρίως όμως στάθηκε στο πώς η τηλεόραση, που ευθέως «πουλάει ακροατήρια σε διαφημιστές», επίσης πουλάει «δυνατότητα πολιτικής επιρροής και διαμόρφωσης της κοινής γνώμης [...] ένα προϊόν υπερπολύτιμο για τους κυβερνώντες, γι' αυτούς που ασκούν εξουσία ή ενδιαφέρονται να την κατακτήσουν».

Όταν τέτοιο είναι το επίδικο, διόλου παράξενο που οι όποιες εγγυήσεις ανεξαρτησίας πάνε να στηθούν νομικά/θεσμικά -παράδειγμα η βραχύβια απόπειρα του νόμου για τη ΝΕΡΙΤ να στήσει δομές απόστασης από την εξουσία, που παρευθύς καταφαγώθηκαν με μεταβατικές διατάξεις. άλλο παράδειγμα η τωρινή πρακτική διορισμού στην «αναγενηθείσα» ΕΡΤ, όπου ο υπουργός και ο υπουργός μόνον ετάζει καρδίας και νεφρούς εν τέλει- κάμπτονται μπροστά στην πρακτική του εξουσιασμού. Α, ναι, και στην αμηχανία του τραγικά άνευρου ΕΣΡ. Τέθηκε ευγενικά το ερώτημα μήπως, πέρα από τη διχοτομία κρατική-κυβερνητική ή δημόσια, θάπρεπε για την τηλεόραση να διερευνηθεί και η διάσταση της παρεϊκής-παρεοκρατικής: εδώ, δεν πήγε σε βάθος η συζήτηση.

Επισημάνθηκε επίσης το πώς, στην πραγματικότητα της κάλυψης της επικαιρότητας, όλες οι θεσμικές εγγυήσεις και τα σχήματα υποχωρούν μπροστά... στο τηλεφώνημα. (Ο Θ. Φορτσάκης θύμισε του μεγάλου Γάλλου διοικητικολόγου Jean Rivero την παραδοχή ότι «οι πηγές του Διοικητικού Δικαίου είναι το Σύνταγμα, ο Νόμος, το Προεδρικό Διάταγμα (ή ό,τι αντίστοιχο), η Υπουργική Απόφαση, η νομολογία, η εγκύκλιος και το τηλεφώνημα»!). Η ανεξαρτησία κερδίζεται απο το κλείσιμο, ακόμη καλύτερα απο το πέταγμα, του κινητού: αυτό, όμως, ποιος το κάνει;

Ενδιαφέρον είχε ο τρόπος με τον οποίο και ο κεντρικός εισηγητής Α. Καϊδατζής -που, από το Αριστοτέλειο προερχόμενος, κουβαλούσε και την εμπειρία ΕΤ3- και η με κοινωνιολογική ρίζα Κ. Σαρικάκη, που είχε κάνει συγκριτικές μελέτες ανά την Ευρώπη για τις προσπάθειες κοινωνικής συμμετοχής στη διαχείριση της τηλεοπτικής ύλης/ισχύος, αναζήτησαν σχήματα αυτοδιαχείρισης ή πάντως συμμετοχικά. Ήταν κρίμα που εκείνο το κομμάτι της συζήτησης δεν προχώρησε - όμως ο συντονιστής της συζήτησης (ο υπογράφων) πήρε την ελευθερία να αφηγηθεί μια προσωπική εμπειρία:

Όταν έπεσε το «μαύρο» στην ΕΡΤ, θεώρησε αυτονόητο να εξακολουθούσε να πηγαίνει στις συζητήσεις -τα διαβόητα πάνελ- που οργανώνονταν στο Ραδιομέγαρο υπό τις παράξενες συνθήκες κατάληψης/αυτοδιαχείρισης. Όταν η τότε διοίκηση επανήλθε, αρχικά στην ΥΕΝΕΔ, ύστερα στο Ραδιομέγαρο, πήγαινε κάθε τόσο «απέναντι», στην ΕRTOPEN - αλλά, καλούμενος για τα θέματα ενδιαφέροντός του, μετείχε απο ένα σημείο και περα στα πάνελ της ΔΤ, ύστερα ΝΕΡΙΤ. Ώσπου, μια μέρα, ευρισκόμενος στην ERTOPEN, βρήκε απέναντι του μια οργισμένη γυναίκα -από τους απολυμένους της ΕΡΤ- η οποία του είπε σε έντονο ύφος: «Εσύ πηγαίνεις στους απέναντι, ντροπή σου που έρχεσαι κι εδώ!». Δυνατότητα συζήτησης, μηδέν: η γυναίκα είχε ένα χρόνο απλήρωτη, οι απόψεις περί συμμετοχής στη δημόσια συζήτηση κ.λπ. δεν ευδοκιμούν υπ' αυτές τις συνθήκες. Η στάση των φιλοξενούντων από πλευράς ERTOPEN: «άσε καλύτερα».

Γιατί η αφήγηση μιας τόσο σημειακής προπαντός εμπειρίας; Διότι οποιοδήποτε κι αν είναι το περιεχόμενο της συζήτησης για τη Διοίκηση της ΕΡΤ ενώπιον της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της σεπτής Βουλής των Ελλήνων, αν τέτοιου είδους εχθροπάθεια φωλιάσει στην (νέα) ΕΡΤ... αδιέξοδο!

Αντώνης Παπαγιαννίδης 

Protagon