Ποιος θα κυβερνήσει: λύση πρώτη

Πέρα από τα επιμέρους (το «κόμμα ΓΑΠ», η κοκορομαχία Σαμαρά-Τσίπρα, οι διαλυτικές τάσεις στη ΔΗΜΑΡ κ.ά.), ας δούμε τη μεγάλη εικόνα. Κι αυτή περιγράφεται με το βασικό ερώτημα «ποιος θα κυβερνήσει».

Διότι οι εκλογές γίνονται για να κυβερνηθεί η χώρα. Για κυβέρνηση ψάχνουμε. Πρωτίστως. Όχι ότι δεν έχει σημασία η αντιπολίτευση, μείζων και ελάσσων. Όμως, προέχει η κυβέρνηση.

Γι’ αυτό θα ψηφίσουμε στις 25 του Γενάρη. Κι έχει μεγάλη σημασία τι, πώς και πόσο θα ψηφίσουμε. Όλα έχουν τη σημασία τους. Στο σημερινό και στο επόμενο άρθρο θα προσπαθήσουμε να δείξουμε τις πιθανότερες λύσεις, που είναι δύο ή τρεις, με βάση τα δεδομένα που έχουμε και μάλλον είναι δύσκολο να αλλάξουν ριζικά.

Δεδομένο πρώτο: κυβέρνηση σχηματίζεται μόνο από το πρώτο κόμμα ή με τη συμμετοχή του. Χωρίς το πρώτο κόμμα, ο σχηματισμός κυβέρνησης είναι αδύνατος, λόγω του εκλογικού νόμου (μπόνους 50 εδρών). Αυτό είναι αδιαμφισβήτητο.

Δεδομένο δεύτερο: πλην εξαιρετικού απροόπτου, πρώτο κόμμα θα είναι ο ΣΥΡΙΖΑ. Άρα περί αυτόν θα κινηθεί η όποια κυβερνητική λύση. Χωρίς αυτόν, δεν σχηματίζεται κυβέρνηση, αλλά μπορεί να γίνουν νέες εκλογές.

Ενδεχόμενο πρώτο: ο ΣΥΡΙΖΑ θα νικήσει, αλλά δεν θα έχει αυτοδυναμία, δηλαδή 151 έδρες στη Βουλή. Παίζει, όμως, σημαντικό ρόλο πόσες θα έχει. Αν έχει κάτω από 140, θα αναζητήσει συμμάχους. Αν έχει μεταξύ 140 και 150, θα είναι ισχυρός ο πειρασμός να πάει σε νέες εκλογές, για να πετύχει την αυτοδυναμία.

Ενδεχόμενο δεύτερο: Η αναζήτηση συμμάχων δεν θα είναι εύκολη υπόθεση. Το φυσιολογικό θα ήταν να κινηθεί εντός του χώρου της ευρύτερης αριστεράς. Όμως, το ΚΚΕ (αυτο)αποκλείεται. Η ΔΗΜΑΡ -και να θέλει- δεν μπορεί. Πιθανότατα δεν θα είναι στην επόμενη Βουλή. Απομένουν οι ΑΝΕΛ του Καμένου. Όμως, μπορεί κι αυτοί να μείνουν εκτός Βουλής. Αλλά κι αν είναι εντός, θα είναι η χειρότερη λύση. Το ξέρουν στον ΣΥΡΙΖΑ και γι’ αυτό θεωρούν ότι θα ήταν παγίδα να εξαρτώνται από ένα κόμμα «ψεκασμένων», Χαϊκάληδων κτλ.

Ενδεχόμενο τρίτο: Επομένως, ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να στραφεί σε άλλους. Όμως, η πολυδιάσπαση στον χώρο του Κέντρου και της Κεντροαριστεράς (ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι, ΔΗΜΑΡ, κόμμα Γιώργου Παπανδρέου) δεν του επιτρέπει να γνωρίζει -και επομένως να σχεδιάσει- συμμαχία με κάποια από αυτά τα κόμματα. Και με δεδομένο ότι θα ήταν πολύ δύσκολο να αποδεχθεί κυβερνητική σύμπραξη με κάποια από αυτά, το πρόβλημα των συμμαχιών αναδεικνύεται σε μεγάλο αγκάθι.

Συνοψίζουμε: η διαφαινόμενη -πιθανότερη, αλλά όχι σίγουρη- κυβερνητική λύση θα είναι: «ΣΥΡΙΖΑ συν κάποιο ή κάποια άλλα κόμματα». Μεγάλο ρόλο θα παίξει η τρίτη θέση, διότι μπορεί να δώσει άνετα δικομματική κυβέρνηση, αν ο τρίτος μπορεί αν γίνει αποδεκτός ως συνεταίρος. Αν τρίτη είναι η Χρυσή Αυγή, τα πράγματα δυσκολεύουν περισσότερο.

Στην ευδοκίμηση ή μη της συγκρότησης συμμαχικής κυβέρνησης σημαντικό ρόλο θα παίξει το ύψος του ποσοστού των δύο μεγαλύτερων κομμάτων και, κυρίως, του πρώτου. Είναι άλλο να κινηθεί κοντά στο 35% και άλλο κοντά στο 30%. Στη πρώτη περίπτωση θα έχουμε αναβίωση του δικομματισμού, έστω σε χαμηλότερα επίπεδα από τα παλιά. Στη δεύτερη θα έχουμε πολυδιάσπαση, περισσότερα κόμματα στη Βουλή, πολιτική βαβέλ και πιο κοντά την ακυβερνησία.

Το «παζλ» είναι πολύπλοκο, τα «αν» και τα «γιατί» πολλά, τα "σίγουρα" λίγα, αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι γι’ αυτό. Έτσι είναι τα δεδομένα, πέρα από επιθυμίες και προβλέψεις.

Γιώργος Καρελιάς 

Protagon