Oι κυβερνητικές συμμαχίες δεν προαποφασίζονται.

ΟΟι κυβερνητικές συμμαχίες δεν προαποφασίζονται. Καθορίζονται από τη συγκεκριμένη πολιτική συγκυρία και τα μεγάλα επίδικα. Είναι λάθος να διατυμπανίζει το ΠΟΤΑΜΙ τη διαθεσιμότητά του σε μια μελλοντική κυβέρνηση γιατί είναι αδύνατο να γνωρίζει το συσχετισμό των δυνάμεων και το πολιτικό κλίμα εκείνης της εποχής. Δεν αρκεί η ευρωπαϊκή πορεία, αφού τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και η ΝΔ την υποστηρίζουν. Αλλά δεν αρκεί και η δημοκρατικότητα των προσώπων της κυβέρνησης, αφού οι αντιμεταρρυθμιστές μπορούν να έχουν ισχυρά δημοκρατικά διαπιστευτήρια. 

Ένα κεντρώο κόμμα σαν το ΠΟΤΑΜΙ χαρακτηρίζεται από αταλάντευτη αντιπελατειακή λογική και προτάσσει ως αναγκαίες μια σειρά από αλλαγές στο κράτος και την οικονομία στις οποίες τόσο η ΝΔ όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ παρουσιάζουν δυσανεξία. Επειδή ακριβώς διακατέχονται από πελατειακή και εξόχως κρατικιστική λογική. Συνεπώς, αν το δούμε ορθολογικά, το ΠΟΤΑΜΙ είναι θεωρητικά πολύ μακριά και από τους δύο.

Οποιαδήποτε συμμετοχή σε κυβέρνηση συνεργασίας θα το φέρει στη θέση του φτωχού συγγενή που θα τρέχει να μαζέψει τα ασυμμάζευτα. Οι κόκκινες γραμμές και οι προγραμματικές συμφωνίες είναι κενές περιεχομένου μέσα στο καμίνι της καθημερινής πολιτικής, ειδικά σε εποχή κρίσης και ευρωπαϊκής κηδεμονίας. Η εμπειρία της τρικομματικής είναι πρόσφατη και οδυνηρή. Η ΔΗΜΑΡ απαξιώθηκε επειδή ακριβώς δεν μπόρεσε να διασώσει καμιά συμφωνία, έδειξε ανίσχυρη και άχρηστη επί της ουσίας της πολιτικής. Κανένα σημείο της προγραμματικής συμφωνίας της τρικομματικής δεν τηρήθηκε. Το κόμμα που έχει τον κορμό της κυβέρνησης, αυτό αποφασίζει και πράττει. Οι άλλοι, πόσο μάλλον ο άλλος, ο μικρός, απλά ακολουθεί και συντρίβεται.

Το ΠΟΤΑΜΙ ισχυρίζεται και ορθώς ότι αν συμμετάσχει σε κυβέρνηση συνεργασίας θα προτείνει για τις κυβερνητικές θέσεις όχι κομματικά αλλά ικανά και καταξιωμένα πρόσωπα από την κοινωνία των πολιτών, που μάλιστα δεν θα έχουν κυβερνητικό παρελθόν. Αλήθεια, ποιο πρόσωπο με αυτά τα χαρακτηριστικά είναι διατεθειμένο να καθίσει στο ίδιο υπουργικό συμβούλιο με τα γνωστά στελέχη της ΝΔ ή του ΣΥΡΙΖΑ που προαλείφονται για κυβερνητικές θέσεις, ακόμα και αν αυτά είναι τα πλέον φιλικώς διακείμενα στην μεταρρυθμιστική πολιτική; Αλλά και να κάτσει, ποιο είναι τόσο υπεράνθρωπο ώστε να κάνει πράξη τις πολιτικές του ιδέες σε ένα τόσο εχθρικό περιβάλλον;

Καλό είναι νέα κόμματα σαν το ΠΟΤΑΜΙ να είναι εξόχως ρεαλιστικά. Να μην πιστέψουν ούτε μια στιγμή ότι μπορούν να τουμπάρουν τους ελέφαντες. Να μην κάνουν το λάθος της ΔΗΜΑΡ που πήγε ξυπόλητη στ’ αγκάθια ή το λάθος των «58» που νόμισαν ότι μπορούν να ελέγξουν το ΠΑΣΟΚ. Γιατί δεν είναι απλά οι ισχυροί κομματικοί μηχανισμοί. Δεν είναι οι παγιωμένες σιδερόφρακτες ιδεολογίες. Είναι και οι πολίτες, η διάθεση των πλειοψηφιών. Σε αυτή τη συγκυρία το μεταρρυθμιστικό αίτημα του ΠΟΤΑΜΙΟΥ και άλλων μικρών δυνάμεων βρίσκει απήχηση σε μια μειοψηφία. Η πλειοψηφία που επιλέγει τα δυο μεγάλα κόμματα αλλά και το ΠΑΣΟΚ άλλα προσδοκεί και περί άλλων τυρβάζει. Διορισμούς περιμένει και δημοσιονομική χαλάρωση. Κρατικό χρήμα να πέσει στην αγορά για να καταναλωθεί εν μία νυκτί, ΕΣΠΑ για να ανασάνει ο κόσμος. Η πορεία των διοικητικών μεταρρυθμίσεων, της ανάκαμψης της ιδιωτικής οικονομίας, της τόνωσης του πρωτογενή τομέα και των εξαγωγών, του εξορθολογισμού της Παιδείας είναι πορεία αργή και επίπονη και τα καλά σημάδια θα αργήσουν να φανούν. Συνεπώς, χρειάζεται πολιτική δουλειά μέσα στις μάζες για να γίνει πλειοψηφικό το αίτημα των ουσιαστικών αλλαγών.

Το ΠΟΤΑΜΙ δεν έχει κανένα λόγο να διατίθεται εκ προοιμίου σε συνεργασίες. Η στήριξη μιας κυβέρνησης προκειμένου να αποφευχθεί η πολιτική κρίση ή η ακυβερνησία δεν συνεπάγεται κατ’ ανάγκη συμμετοχή στο κυβερνητικό σχήμα, τουλάχιστον εξ αρχής. Αν σε κάτι είναι χρήσιμο το ΠΟΤΑΜΙ είναι η κατάθεση και η εγκατάσταση εντός της κοινωνίας του πνεύματος των σαρωτικών αλλαγών που έχει ανάγκη αυτός ο τόπος. Και οι θέσεις του ΠΟΤΑΜΙΟΥ είναι μια υπέροχη αρχή. Πρέπει να ακολουθήσουν βαθιές επεξεργασίες και ρεαλιστικές προτάσεις. Έχουμε δρόμο. Γιατί τα νέα κόμματα, όπως εύκολα ανατέλλουν, το ίδιο εύκολα και δύουν. Ας είμαστε προσεκτικοί και κυρίως ας επηρεάζουμε τις εξελίξεις. Πάντα με πολιτικά προτάγματα και έντονη συνεχή παρουσία.

Λεωνίδας Καστανάς

Athens Voice