Ήρθε το τέλος των πύργων ελέγχου στα αεροδρόμια;

Oι αρχές έδωσαν χτες το πράσινο φώς σε ένα μικρό αεροδρόμιο της Βόρειας Σουηδίας, προκειμένου να διεξάγει τον έλεγχο της εναέριας κυκλοφορίας … εξ αποστάσεως!

Έτσι, αυτό θα είναι το πρώτο αεροδρόμιο στο κόσμο που θα ελέγχεται εκ του μακρόθεν.

Οι υπεύθυνοι δημιουργοί της νέας τεχνολογίας, η οποία δοκιμάζεται εδώ και τρία χρόνια, ελπίζουν πως το πείραμα αυτό θα αλλάξει άρδην τον έλεγχο της εναέριας κυκλοφορίας, και θα επιτρέψει στα αεροδρόμια να μειώσουν δραστικά τα κόστη τους, συγκεντρώνοντας σε ένα μόνο μέρος όλες τις υπηρεσίες ελέγχου…

Όπως λέει ο ελεγκτής εναέριας κυκλοφορίας της σουηδικής Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (LFV)  Peter Lennartsson, ο οποίος είναι και ο πρόεδρος του συνδικαλιστικού οργάνου των ελεγκτών: «Αυτή είναι η μεγαλύτερη εξέλιξη στον τομέα μας από την εποχή του ραντάρ»!

Το όλο πρότζεκτ ξεκίνησε υπό την αιγίδα της LFV (ΥΠΑ), η οποία συνεργάστηκε με την βιομηχανία Saab AB, και έτσι έφτασε στο σημείο η νέα αυτή επαναστατική τεχνολογία να πάρει τη τελική έγκριση από το υπουργείο Μεταφορών.

Από τις αρχές του επόμενου χρόνου, όλα τα αεροσκάφη που θα προσγειώνονται και θα απογειώνονται από το αεροδρόμιο Örnsköldsvik, θα ελέγχονται από έναν θάλαμο ελέγχου στο αεροδρόμιο Sundsvall, 150 χιλιόμετρα μακριά.

Στον θάλαμο αυτό θα υπάρχουν ελαφρώς καμπυλωμένες οθόνες οι οποίες θα μιμούνται την θέα 360^ο που υπάρχει σε έναν κανονικό πύργο ελέγχου, και θα αναμεταδίδουν εικόνες από 14 κάμερες τοποθετημένες στον μοναδικό διάδρομο του Örnsköldsvik, με μια χρονική υστέρηση κάτω του δευτερολέπτου.

«Η μεγάλη διαφορά είναι η νέα τεχνολογία. Οι υπόλοιπες μέθοδοι που θα χρησιμοποιούμε παραμένουν οι ίδιες…», λέει η Kristina Styrman, μια από τους τρεις ελεγκτές που θα ελέγχουν εξ αποστάσεως το αεροδρόμιο Örnsköldsvik.

Πρόκειται για τη πρώτη φορά στην ιστορία που γίνεται κάτι τέτοιο.

Αν και το συγκεκριμένο δοκιμαστικό αεροδρόμιο είναι μικρό, με μόλις επτά αεροσκάφη να διέρχονται από αυτό καθημερινά, εν τούτοις το ενδιαφέρον αυτό «πείραμα» θα παρακολουθείται στενά από όλους τους υπεύθυνους αεροδρομίων σε ολόκληρο τον κόσμο.

Ήδη, μια σειρά από εταιρίες, όπως η αυστριακή Frequentis και η καναδική  Searidge Technologies εργάζονται πάνω στη δική τους εκδοχή αυτής της τεχνολογίας, ελπίζοντας να τη βγάλουν σύντομα στην αγορά.

Η σουηδική Saab εξελίσσει παρόμοια συστήματα και σε άλλα μέρη της χώρας, καθώς και στη Νορβηγία, αλλά και στην Αυστραλία.

Πρόσφατα μάλιστα υπέγραψε συμβόλαιο προκειμένου να αρχίσει τις δοκιμές του συστήματός της και στις ΗΠΑ. 

Όπως λέει ο επικεφαλής του αεροπορικού τμήματος της εταιρίας κ.Per Ahl «αυτό που κάνουμε έχει προσελκύσει την προσοχή όλου του κόσμου… υπάρχει μεγάλη λίστα αναμονής αυτών που θέλουν να επισκεφτούν το αεροδρόμιο του Sundsvall».

Με την Ευρώπη να διαθέτει 600 περίπου αεροδρόμια, η Saab «οσμίζεται» μια μεγάλη εμπορική προοπτική για τα συστήματα της.

Σύμφωνα με την LFV και τη Saab, αν ένας διαχειριστής αεροδρομίου θέλει να επωφεληθεί οικονομικά από τα νέα αυτά συστήματα, τότε θα πρέπει ο κάθε ελεγκτής να χειρίζεται (ελέγχει) έως και τρεις διαδρόμους προσγείωσης ταυτόχρονα.

«Αυτό είναι το μέλλον του ελέγχου της εναέριας κυκλοφορίας», σημειώνει ο Ahl.

Πρώτα όμως θα πρέπει να λυθούν κάποια προβλήματα.

Οι σουηδικές αρχές επιτρέπουν προς το παρόν τον (εκ του μακρόθεν) έλεγχο ενός μόνο διαδρόμου από τον κάθε ελεγκτή, και μάλιστα για περιορισμένο αριθμό αεροπορικών κινήσεων. Η έγκριση για κάτι παραπάνω, ίσως να χρειαστεί χρόνια.

Ο Erik Bäckman, επικεφαλής του νέου τομέα για λογαριασμό της LFV λέει: «Ο στόχος είναι τελικά να ελέγχονται αρκετοί διάδρομοι συγχρόνως, αλλά ίσως χρειαστεί να περάσουν τρία ως πέντε χρόνια για να γίνει κάτι τέτοιο».

Πιο συγκεκριμένα, υπάρχουν ανησυχίες για το πώς το εργασιακό περιβάλλον ενός ελεγκτή θα επηρεάζεται όταν μια θέα 360^ο στριμώχνεται σε 225^ο μέσα σε οθόνες, ενώ τα διάφορα  πεδία ελιγμών αρκετών αεροδρομίων θα απεικονίζονται το ένα δίπλα στο άλλο.

Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Μ. Lennartsson, που είναι ελεγκτής στο αεροδρόμιο της Arlanda στη Στοκχόλμη, «σήμερα βλέπω την πραγματικότητα, αλλά στο μέλλον θα βλέπω μια συμπιεσμένη εκδοχή της… το πρόβλημα είναι το interface μεταξύ ανθρώπου και μηχανής, και το κατά πόσο θα μπορεί να το διαχειριστεί ένας ελεγκτής…».

Παράλληλα υπάρχουν ανησυχίες για το πώς ένα μοναδικό περιβάλλον ελέγχου (να είσαι δηλαδή σε ένα γραφείο, κι από κει να κατευθύνεις την αεροπορική κίνηση σε διαφορετικά αεροδρόμια) θα δυσκολέψει τους ελεγκτές στο να αντιλαμβάνονται τις τοπικές συνθήκες σε διαφορετικά αεροδρόμια, όπως είναι οι καταιγίδες, οι χιονοθύελλες, κλπ.

Ο Ahl όμως είναι αισιόδοξος.

«Αποδείξαμε ότι μπορούμε να προσφέρουμε τη τεχνολογία», λέει, «τώρα το μόνο που απομένει είναι να κάνουμε τα πράγματα διαφορετικά…».

Orthografos