Ο αειθαλής
οικονομολόγος Edmund Phelps καθηγητής του
Πανεπιστημίου Columbia και κάτοχος του
Βραβείου Νομπέλ στις Οικονομικές Επιστήμες (2006), βρέθηκε πολύ πρόσφατα στην Αθήνα,
προσκεκλημένος από το Club of Greece του Harvard Business School.
Η διάλεξη που έδωσε αφορούσε το ρόλο του κοινωνικού δυναμισμού ως παράγοντα
προώθησης της καινοτομίας, της δημιουργίας θέσεων εργασίας και της εξασφάλισης
μαζικής ευημερίας.
Κατά τον Phelps η ικανότητα των
κοινωνιών να καινοτομούν μαζικά (grassroots innovation) είναι ιστορικά
ο κύριος προσδιοριστικός παράγοντας πίσω από τις αυξήσεις της παραγωγικότητας,
που με τη σειρά τους αποτελούν τη βάση για την οικονομική και κοινωνική
ανάπτυξη.
Η ικανότητα αυτή για καινοτομία προσδιορίζεται από το "δυναμισμό"
της κάθε κοινωνίας σε κάθε χρονική περίοδο. Κάποιες κοινωνίες που ήταν κάποτε δυναμικές
και επιτυχημένες, έχασαν σταδιακά το δυναμισμό τους και περιθωριοποιήθηκαν.
Έχει συμβεί όμως και το αντίστροφο. Ο δυναμισμός μιας κοινωνίας προσδιορίζεται
από παράγοντες όπως:
- H προθυμία
ανάληψης ρίσκων.
- Η αντιμετώπιση του συντηρητισμού κάποιων συντεχνιών που πάντα
αντιστέκονται στις αλλαγές του status quo.
- H τάση για
δημιουργία.
- Το μεράκι.
- Με μια λέξη από την νοοτροπία.
Πιθανολογώ ότι τόσο ο Phelps όσο και ο Ράμφος αγνοούν ο ένας την ύπαρξη του άλλου.
Είναι όμως πολύ ενδιαφέρον ότι οι απόψεις ενός φιλοσόφου και ενός οικονομολόγου
με τόσο διαφορετικές αφετηρίες διανοητικής εκκίνησης συγκλίνουν τόσο πολύ.
Το μεγάλο εθνικό στοίχημα είναι βέβαια το πώς μπορεί να αλλάξει η νοοτροπία
σε μια χώρα, που ένα σημαντικό μέρος της πολιτικής ηγεσίας παίζει τους κλέφτες
και τους αστυνόμους με την τρόικα και ένα άλλο αριθμητικά εξ ίσου σημαντικό αν
όχι σημαντικότερο φαντασιώνεται καθημερινά την κατάληψη των θερινών ανακτόρων
των Αθηνών και των Βρυξελλών. Όπου οι συντεχνίες αποτελούν έναν από τους
βασικούς πυλώνες του πελατειακού συστήματος. Όπου η λέξη αξιολόγηση ξεσηκώνει
θύελλες αντιδράσεων. Όπου το Πρυτανεύειν συνδυάζεται με πολύχρωμες μπέρτες και
οι κάθε λογής επέτειοι αντί να εμπνέουν αμαυρώνονται από κάθε λογής
ανεγκέφαλους "συνήθεις ύποπτους".
Όπου υπάρχει τόσο μεγάλο εθνικό έλλειμμα Αρετής και Τόλμης.
Η απάντηση στο παραπάνω καίριο ερώτημα αποτελεί για τον καθένα θέμα
ατομικής αλλά και συλλογικής ευθύνης.
Δεν υπάρχουν πλέον άλλα περιθώρια στρουθοκαμηλισμού.
Του Γιάννη Παπανικολάου
Capital
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου