Θέατρο σκιών: «ο Καραγκιόζης αντιμνημονιακός»

 Hάνοδος των επιτοκίων των ελληνικών ομολόγων και η μεγάλη πτώση στο χρηματιστήριο ήταν μια ακόμη ανώμαλη προσγείωση για τα σχέδια της κυβέρνησης και για τις εξαγγελίες της αντιπολίτευσης. Ήταν μια ακόμη διάψευση των εγχώριων ψευδαισθήσεων. Δεν ήταν η πρώτη και δυστυχώς δεν θα είναι η τελευταία. Όλη η ιστορία της ελληνικής κρίσης είναι μια ιστορία διάψευσης μύθων και δοξασιών.

Από τη στιγμή που οι αγορές σταμάτησαν να χρηματοδοτούν το ελληνικό όνειρο σε κάθε βήμα της κρίσης υπήρχε και μια νέα αυταπάτη. Στην αρχή ήταν οι Ρώσοι και οι Κινέζοι που θα μας στήριζαν. Έπειτα ήταν τα τοκογλυφικά επιτόκια της τρόικας που στην πραγματικότητα ήταν έως και δέκα φορές μικρότερα από εκείνα των αγορών. Ήταν οι Γερμανοί που ήθελαν να φτωχύνουμε για να μας αγοράσουν κοψοχρονιά, αλλά στο μεταξύ δεν εμφανίστηκε κανένας Γερμανός ενδιαφερόμενος. Ήταν το επαχθές χρέος και το παράδειγμα της Αργεντινής. Ήταν το περήφανο όχι της Κύπρου, που με άδεια τα ΑΤΜ κράτησε λίγα εικοσιτετράωρα.

Πάνω από όλα ήταν η πίστη ότι το μνημόνιο έφερε την κατάρρευση και όχι η κατάρρευση το μνημόνιο. Αυτός ήταν ο θεμελιώδης μύθος της ελληνικής χρεοκοπίας που συνοδεύτηκε από την αντίληψη ότι η κρίση θα αντιμετωπιστεί με το να ρίξει το χρεοκοπημένο κράτος λεφτά στην κατανάλωση. Έτσι θα συνδυαζόταν το τερπνόν μετά του ωφελίμου. Και πιο πολλά λεφτά θα είχαμε και η κρίση θα υποχωρούσε.

Όλα αυτά έχουν αντικρουστεί αμέτρητες φορές. Μετά από κάθε φορά που η πραγματικότητα διαψεύδει τις ελληνικές δοξασίες εκείνες μεταλλάσσονται και επανέρχονται ισχυρότερες. Έτσι ο κομματικός ανταγωνισμός στήθηκε πάνω στην παραδοχή ότι αιτία των δεινών είναι το μνημόνιο και η απαλλαγή από αυτό θα φέρει τη λύτρωση.

Αντί τα κόμματα να ανταγωνίζονται για το ποιος μπορεί να προσελκύσει επενδύσεις που θα δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας, για το πώς θα μειωθεί η κρατική σπατάλη ώστε να μειωθεί η φορολογία, για το πώς θα έχουμε μια ανταγωνιστική οικονομία και αποτελεσματική κοινωνική πολιτική, ανταγωνίζονται πάνω στον κατασκευασμένο δαίμονα που φιλοτέχνησαν.

Κανείς δεν επιθυμεί τη διαιώνιση του μνημονίου και της λιτότητας. Όμως τα τριπλάσια και τετραπλάσια επιτόκια των αγορών σημαίνουν μεγαλύτερη λιτότητα. Η αποδέσμευση από τους δανειστές θα έρθει ως αποτέλεσμα ενεργειών που θα έχουν καταπολεμήσει τις παθογένειες που καθιστούν την Ελλάδα προβληματική. Για παράδειγμα, όσο επιμένουμε στις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις τόσο το βάρος τους θα καθηλώνει την παραγωγική οικονομία. Η κρατική επιδότηση στα ασφαλιστικά ταμεία ήταν 3,4 δισ. όταν μπήκαμε στην ΟΝΕ και το 2009 έφτασε τα 14,3 δισ. Η σχέση ασφαλιστικών προνομίων και χρεοκοπίας είναι πασιφανής.

Η αντίσταση σε απαραίτητες μεταρρυθμίσεις δεν είναι αντίσταση στους ξένους άλλα μια τεράστια κοροϊδία σε εκείνους που πληρώνουν το λογαριασμό για προνόμια άλλων. Αν είχαν εκλείψει οι παράγοντες που μας οδήγησαν στη χρεοκοπία και η ελληνική οικονομία μπορούσε να σταθεί στα πόδια της, οι αγορές θα τη δάνειζαν με χαμηλά επιτόκια, όπως κάνουν με την Ιρλανδία, την Ισπανία και την Πορτογαλία.

Εδώ όμως είχαμε άλλες προτεραιότητες. Τα ψέματα που κυκλοφόρησαν γύρω από το μνημόνιο έγιναν τόσο ισχυρά και παγίδευσαν όσους καιροσκοπικά τα καλλιέργησαν. Είναι προφανής η ευθύνη των κομμάτων, των ΜΜΕ και του βαθέoς διαδικτύου στη διάδοση και την ενίσχυση των συλλογικών ψευδαισθήσεων. Ήρθε όμως η ώρα να αναζητήσουμε και τις ευθύνες των πολιτών που τις καταναλώνουν με τόση ευκολία. Στην Ελλάδα υπάρχει τεράστια ζήτηση για ηρωικές συγκρούσεις, παλικαρισμούς και θεωρίες συνωμoσίας.

Αν το 2010 γκρεμίστηκε το ελληνικό όνειρο της ευημερίας με δανεικά, οι τελευταίες εξελίξεις γκρέμισαν την αυταπάτη ότι η Ελλάδα μπορεί να κινείται παραβλέποντας τη διεθνή οικονομική πραγματικότητα. Οι αγορές του χρήματος αποδείχθηκαν πολύ αυστηρές. Η προσπάθεια της κυβέρνησης να ικανοποιήσει το εγχώριο αντιμνημονιακό αίσθημα πουλώντας προεκλογικά σαν κατόρθωμα την αποδέσμευση από τους δανειστές έπεσε στο κενό. 

Παράλληλα ο ΣΥΡΙΖΑ αντιλαμβάνεται την ανασφάλεια που προκαλούν οι εξαγγελίες του. Έτσι ο Γιάννης Σταθάκης μετά την αποκήρυξη των ισχυρισμών περί επαχθούς χρέους αναλαμβάνει να αποκηρύξει και τα περί μονομερούς διαγραφής του, ενώ άλλα στελέχη του κόμματος επιμένουν σε αυτή.

Ίσως έχετε προσέξει ότι τον τελευταίο καιρό κανείς δεν μιλάει πλέον για τοκογλύφους και ότι οι αναφορές σε κατοχή, δασολογική κυβέρνηση κ.λπ. έχουν εκλείψει από το λόγο της Αριστεράς και έχουν περιοριστεί στο χώρο της άκρας Δεξιάς. Η ρητορεία του μίσους απέδωσε τα κέρδη της και τώρα ήρθε η ώρα να φορεθεί το κοστούμι της υπευθυνότητας.

Όταν σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ λέει τα αντίθετα από αυτά που υποστήριζε χθες χωρίς να πάρει την ευθύνη για την επιθετικότητα που συνόδευε τις προηγούμενες θέσεις του, είναι σαν να λέει: Ψηφίστε με ανεξάρτητα από το περιεχόμενο της πολιτικής μου γιατί εγώ είμαι ο καλός. Οι οπαδοί του κόμματος βρίσκονται μπροστά σε μια άρνηση της πολιτικής και μια υποκατάστασή της από την ηθικολογία.

Τα προβλήματα της Ελλάδας είναι μεγάλα και αναντίστοιχα με το θέατρο σκιών που διεξάγεται στην πολιτική σκηνή. Η ακραία αντιπαράθεση δεν μπορεί να κρύψει τη γύμνια και τον καιροσκοπισμό. Η παράσταση «Ο Καραγκιόζης αντιμνημονιακός» μπορεί να έκοψε εισιτήρια, ήρθε όμως η ώρα να λάβει τέλος.

ΣΠΥΡΟΣ ΒΛΕΤΣΑΣ

Athens Voice